Utility Token หรือ โทเคนดิจิทัลเพื่อการใช้ประโยชน์ เป็นการให้สิทธิแก่ผู้ถือในการได้มาซึ่งสินค้า บริการ หรือสิทธิอื่นใดที่เฉพาะเจาะจง โดย Utility Token มี 2 ประเภท ได้แก่ “Utility Token พร้อมใช้” และ “Utility Token ไม่พร้อมใช้”
- Utility Token พร้อมใช้ คือ โทเคนที่พร้อมจะให้ผู้ถือสามารถใช้สิทธิแลกสินค้าหรือใช้บริการได้ แบ่งย่อยออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่
กลุ่มที่ 1 : Utility Token ที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการอุปโภคบริโภคและใช้แทนใบรับรอง หรือแทนเอกสารสิทธิใด ๆ เช่น บัตรกำนัลดิจิทัล การกดดาวหรือของขวัญให้ Influencer หรือ Youtuber โทเคนที่ให้สิทธิในงานศิลปะในรูปแบบ non-fungible token (NFT) ซึ่งมีการให้สิทธิอย่างใดอย่างหนึ่งโดยเฉพาะเจาะจงแก่ผู้ถือ NFT
กลุ่มที่ 2 : Utility Token ที่มีลักษณะอื่น นอกเหนือจากกลุ่มที่ 1 เช่น โทเคนพื้นฐานประจำบล็อกเชน (Native Token) โทเคนที่ให้สิทธิโหวตเพื่อปรับเปลี่ยนการตัดสินใจเกี่ยวกับการดำเนินการทางธุรกิจ (governance token) Utility Token ในโครงการ DeFi หรือ CeFi โทเคนเพื่อใช้ชำระค่าธรรมเนียม เป็นส่วนลดค่าธรรมเนียม สะสมเพื่อเลื่อนระดับสมาชิกบนศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล (exchange token)
- Utility Token ไม่พร้อมใช้ คือ โทเคนที่ยังไม่พร้อมให้ใช้สิทธิแลกหรือใช้ประโยชน์สินค้าหรือบริการนั้น ต้องรอใช้สิทธิในอนาคต เพราะจะต้องนำเงินที่ได้จากการขาย Utility Token ไปสร้างหรือพัฒนาสินค้าหรือบริการให้เสร็จก่อน ซึ่งแบ่งย่อยได้ 2 ประเภท คือ กลุ่มที่ 1 และกลุ่มที่ 2 ในลักษณะเดียวกับ Utility Token พร้อมใช้
การเสนอขาย Utility token
- Utility token พร้อมใช้ กลุ่มที่ 2 ที่ต้องการ list ในศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล และ Utility ไม่พร้อมใช้ ทั้งกลุ่มที่ 1 และ 2 ต้องได้รับอนุญาตให้เสนอขายจาก ก.ล.ต. และเปิดเผยข้อมูลตามที่กำหนด ซึ่งประกอบด้วยการยื่นแบบแสดงรายการข้อมูลการเสนอขายโทเคนดิจิทัล (แบบ filing) และร่างหนังสือชี้ชวน และต้องเสนอขายผ่านผู้ให้บริการระบบเสนอขายโทเคนดิจิทัล (ICO portal) ที่ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการ ก.ล.ต.
- ในขณะที่ Utility token พร้อมใช้ กลุ่มที่ 1 และ กลุ่มที่ 2 ที่ไม่ต้องการ list ในศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล ไม่ต้องได้รับอนุญาตให้เสนอขายจาก ก.ล.ต.
การประกอบธุรกิจการให้บริการ Utility token
- การประกอบธุรกิจการให้บริการสำหรับ Utility Token ทั้งแบบพร้อมใช้และไม่พร้อมใช้ กลุ่มที่ 2 ผู้ให้บริการต้องได้รับใบอนุญาตจาก ก.ล.ต. และศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัลสามารถ list และให้บริการได้หากปฏิบัติตามเกณฑ์ listing rule
- ในกรณีการให้บริการ Utility Token ทั้งแบบพร้อมใช้และไม่พร้อมใช้ กลุ่มที่ 1 จะไม่ถือเป็นการประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล ผู้ให้บริการจึงไม่ต้องได้รับใบอนุญาตจาก ก.ล.ต และผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลที่ได้รับใบอนุญาตประเภทศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล นายหน้าซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล และผู้ค้าสินทรัพย์ดิจิทัล จึงห้ามนำ Utility Token ดังกล่าวมา list และให้บริการ
อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล ในประเภทข้างต้นยังสามารถให้บริการ Utility Token ดังกล่าวได้เพียงแต่ต้องขออนุญาต “การประกอบกิจการอื่น” โดยต้องแยกนิติบุคคลในการให้บริการ และไม่ใช้ชื่อหรือข้อความที่ทำให้บุคคลทั่วไปเข้าใจผิดว่า เป็นผู้ประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลและอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต.
- Utility Token ทั้งแบบพร้อมใช้และไม่พร้อมใช้ กลุ่มที่ 2 ผู้ประกอบธุรกิจต้องได้รับใบอนุญาต และ ศูนย์ซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล นายหน้าซื้อขายสินทรัพย์ดิจิทัล สามารถ list และให้บริการได้หากปฏิบัติตามเกณฑ์ listing rule
